„Bonarka” to wielofunkcyjne centrum handlowe w Krakowie wybudowane na 19-hektarowym terenie poprzemysłowym, gdzie kiedyś były zakłady chemiczne w Podgórzu. A Kraków jest uznawany za najpiękniejsze miasto w Polsce i jest kierunkiem turystycznym numer jeden dla wszystkich odwiedzających kraj – podaje strona krakow1.one.
Jak centrum handlowe wyrosło na miejscu fabryki
Bonarka to specyficzne miejsce w krajobrazie Krakowa. Nazwa obszaru pochodzi od średniowiecznej wsi Bonarka, położonej nad rzeką o tej samej nazwie, która wyschła w XVI wieku. Od końca XIX wieku, kiedy Podgórze było jeszcze samodzielnym miastem, w Bonarce znajdowała się fabryka cementu Bernarda Libana. W 1948 roku zastąpiła ją Fabryka Supertomasyny „Bonarka”, którą później przemianowano na Zakłady Chemiczne “Bonarka”, wykorzystując część zabytkowych urządzeń. Z biegiem lat fabryka podupadła i została ostatecznie zamknięta w 2003 roku.
Aby zanieczyszczony teren mógł być ponownie bezpiecznie użytkowany, konieczna była jego rekultywacja. Nowy właściciel rozpoczął ten proces w 2006 roku. Prace obejmowały rozbiórkę obiektów poprzemysłowych, usunięcie ponad 250 000 ton różnego rodzaju odpadów oraz prace niwelacyjne. Jest to jeden z największych projektów rekultywacyjnych na terenie byłego zakładu przemysłowego w Polsce. Jego koszt wyniósł łącznie 11,6 mln euro. Na oczyszczonym terenie rozpoczęła się budowa Bonarka City Centre, wielofunkcyjnego kompleksu miejskiego. Firma rozpoczęła również opracowanie systemu komunikacyjnego, który miał zapewnić odpowiednie połączenie kompleksu z miejską infrastrukturą drogową. Koszt tego wyniósł ponad 16,1 mln euro.
Nowoczesny wygląd
Centrum handlowe zlokalizowane jest w południowej części Krakowa, w pobliżu głównych dzielnic mieszkaniowych miasta, 10 minut jazdy od historycznego centrum Krakowa. Całkowita powierzchnia zabudowy wynosi 257 000 m2.
„Bonarka” to nowoczesna interpretacja sieci ulic i przestrzeni handlowych. Szklane powierzchnie pokrywające kompleks zostały zaprojektowane tak, aby zapewnić jak najwięcej naturalnego światła dziennego. Wybór materiałów na elewacje odzwierciedla przemysłową przeszłość okolicy, a także jest nawiązaniem do tradycyjnych, wielkomiejskich pasaży handlowych obecnych w rozwoju polskich miast na przełomie XIX i XX wieku.
W „Bonarce” znajduje się 260 sklepów, restauracji i punktów usługowych, a także największe w Krakowie kino Cinema City. Do dyspozycji klientów jest bezpłatny parking na ponad 3200 samochodów. Ponadto w centrum handlowym, jako jednym z pierwszych na świecie, zostało otwarte edukacyjne centrum młodzieżowe “Siemacha spot”. Na jego łącznej powierzchni 700 m2 znajdują się wielofunkcyjne sale lekcyjne, multimedialne i muzyczne oraz sala konferencyjna.
Centrum handlowe, ogromne budownictwo wykonane z naturalnych materiałów, takich jak kamień, drewno i szkło, zostało zaprojektowane tak, aby odzwierciedlić przemysłową przeszłość okolicy. Głównym łącznikiem między historią a teraźniejszością jest stojący obok budynków 100-metrowy komin – pozostałość po fabryce „Bonarka”, która działała w tym miejscu w latach 1948-2003. W tym czasie jego rola nie ograniczała się do bycia elementem krakowskiego krajobrazu, świecącym się w nocy kolorowymi neonami. Komin był jednym z urządzeń wykorzystywanych do produkcji nawozów sztucznych i zanieczyszczał powietrze przestrzeni miejskiej.
Kominy pojawiły się w Bonarce na przełomie XIX i XX wieku, gdy uruchomiono fabrykę cementu wyposażoną w dwa 50-metrowe piece obrotowe. Po wojnie stare, stojące od kilku lat wyposażenie fabryki zostało unowocześnione i dostosowane do nowej technologii. Nie było więc kolorowych pasaży handlowych, kuszących gablot z asortymentem, salonów piękności czy parków rozrywki. Byli jednak ludzie, którzy tak jak dziś przychodzili tu na zakupy.
